Αλεξάνδρα Γ. Μάνου, Η γιαγιά μου η δασκάλα

Αν δεν ήταν τεκμηριωμένη βιογραφία, θα μπορούσε να είναι ιστορικό μυθιστόρημα.

Η ταραχώδης ζωή της Αλεξάνδρας Μάνου ξεδιπλώνεται μέσα στο ιστορικό πλαίσιο των μεγάλων γεγονότων του 20 ού αιώνα.

Η αρχή της αφήγησης γίνεται λίγο νωρίτερα, καθώς μέσα από τη ζωή των γονιών της περιδιαβαίνουμε σε Κορυτσά, Καστοριά και Βουκουρέστι στα μέσα του 19ου αιώνα, την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, του Ελληνισμού της Ρουμανίας, και, λίγο αργότερα, του Μακεδονικού αγώνα και της απελευθέρωσης της Βόρειας Ελλάδας από τους Τούρκους.

Η προσωπική πορεία της Αλεξάνδρας Μάνου, αντίστροφη, από το Βουκουρέστι στην Καστοριά και, τέλος, στην Αθήνα, σκιαγραφεί τις αγωνίες και τους αγώνες μιας ασυνήθιστης και πρωτοπόρου για την εποχή της γυναίκας.

Αυτής που πέρασε απότομα από τα πλούτη στην φτώχεια και την ορφάνια, σπούδασε ως προστατευόμενη του Ελευθέριου Βενιζέλου, έκανε καριέρα, άφησε πίσω τον έρωτα της
ζωής της ζητώντας διαζύγιο σε μια εποχή που κάτι τέτοιο ήταν αδιανόητο, μεγάλωσε μόνη της το παιδί της δουλεύοντας σκληρά, έζησε πόλεμο, κατοχή, εμφύλιο, δικτατορία, χωρίς ποτέ να παραιτηθεί μπροστά στις αντιξοότητες ή να σταματήσει να βάζει νέους στόχους. Υπηρετώντας το λειτούργημα της δασκάλας, διαμόρφωνε τη νέα γενιά –σπουδαία ονόματα της νεότερης Ελληνικής ιστορίας πέρασαν από την τάξη της στο Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών– και υπήρξε η πρώτη Ελληνίδα δασκάλα που συνδικαλίστηκε. Αξιοποιώντας το πλούσιο αρχείο που βρήκε μετά τον θάνατό της, η εγγονή της μάς συστήνει αυτή την τόσο ιδιαίτερη γιαγιά που την μεγάλωσε.